Tổng Quan

Phạm Xuân Ẩn trong vai trò phóng viên tại Time Magazine
- Điệp viên chiến lược huyền thoại, hoạt động sâu trong lòng địch suốt gần 15 năm từ 1961-1975.
- Sinh ngày 12/9/1927 tại Biên Hòa, Đồng Nai. Mất ngày 20/9/2006 tại TP. Hồ Chí Minh.
- Được biết đến với trí tuệ sắc sảo, khả năng phân tích nhạy bén và bản lĩnh kiên cường.
- Khả năng giao tiếp và xây dựng mối quan hệ rộng, được tin cậy cả đối phương và bạn bè quốc tế.
- Vỏ bọc nhà báo hoàn hảo: làm việc cho Reuters, Time Magazine.
- Được phong hàm Thiếu tướng ngày 30/4/1975 khi Sài Gòn giải phóng.
- Ba cuộc đời: một cho Việt Nam, một cho Mỹ, một cho nghề báo.
- Khiêm tốn, giản dị, trí tuệ linh hoạt. Suốt đời cống hiến lý tưởng độc lập dân tộc và công lý xã hội.
Sứ mệnh đặc biệt
"Cống hiến cuộc đời cho lý tưởng độc lập và công lý xã hội của Việt Nam. Hoạt động mật để thu thập, phân tích và cung cấp thông tin tình báo chiến lược, góp phần vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và thống nhất đất nước."
Dòng Thời Gian Cuộc Đời và Sự Nghiệp
THIẾU THỜI & HỌC VẤN BAN ĐẦU
Sinh ngày 12/9/1927 tại Biên Hòa, Đồng Nai. Học tại trường tỉnh Bà Rịa và sau đó là Trường Trung học Pétrus Ký (nay là THPT Lê Hồng Phong), Sài Gòn.
Học vấn Phổ thông:
- Trường tỉnh Bà Rịa (Cấp 1): Học 3 năm sau khi đậu sơ học yếu lược (các lớp More 1, More 2, Superieur). Luôn là học sinh khá giỏi, hạnh kiểm tốt.
- Trường Trung học Pétrus Ký, Sài Gòn: Thi đậu và học tập tại đây.
Giáo dục Gia đình & Văn hóa:
Gia đình giáo dục kỹ lưỡng "Tiên học lễ, hậu học văn". Giáo dục thời Pháp tuy nhồi nhét nhưng đưa vào khái niệm mới về quốc gia, nhà nước.
THANH NIÊN, BẮT ĐẦU HOẠT ĐỘNG CÁCH MẠNG
Tham gia phong trào học sinh sinh viên yêu nước. Làm việc tại kho 5 Hải quan Sài Gòn, quan sát việc di chuyển hậu cần của quân Pháp.
Chuẩn bị cho vai trò tương lai:
- Công tác tại Sở Nghiên cứu Chính trị Xã hội Phủ Thủ tướng (chính quyền Bảo Đại), sau đó là Sở Chính trị Phủ Tổng thống (chính quyền Ngô Đình Diệm) để tạo vỏ bọc.
- Sau Hiệp định Giơnevơ 1954, được tổ chức bố trí ở lại miền Nam hoạt động.
Con đường đến với tình báo chuyên nghiệp:
- Quyết định cho ông Ẩn làm tình báo là cực kỳ phù hợp: Cha mẹ yêu nước, có liên hệ cách mạng nhưng không lộ dấu vết; cha là công chức có bạn bè sĩ quan cấp cao chế độ cũ.
- Ban đầu không thích nghề tình báo. Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch khuyên: làm cách mạng không chọn việc. Ông Mười Hương (Nguyễn Gia Quý) là người trực tiếp tuyển chọn, giao nhiệm vụ và hướng ông theo nghề báo.
DU HỌC & ĐÀO TẠO CHUYÊN SÂU
Học chuyên sâu Báo chí tại Orange Coast College, California. Được tài trợ bởi một tổ chức tư nhân Mỹ.
Học tập tại Hoa Kỳ:
- Học các môn: Lịch sử, Địa lý, Kinh tế, Mỹ, Quân sự, tiếng Anh.
- Học hỏi phương pháp lao động sáng tạo từ người Mỹ.
- Tích cực tham gia các hoạt động sinh viên, thành lập câu lạc bộ du học sinh, dự hội thảo quốc tế.
Đào Tạo Tình Báo Chiến Lược:
- Được huấn luyện kỹ lưỡng về nghiệp vụ tình báo: cách chọn người, huấn luyện, xây dựng bình phong, các biện pháp nghiệp vụ, kỷ luật, cảnh giác.
- Học võ: Tứ Môn và Mai Hoa quyền (Thầy Mã Văn Thái).
TRUNG NIÊN: HOẠT ĐỘNG ĐỈNH CAO
Vỏ bọc nhà báo cho các hãng thông tấn, báo chí lớn: Reuters, sau đó là Tạp chí TIME (Sài Gòn). Cung cấp thông tin tình báo chiến lược quan trọng.
Nhiệm Vụ & Thành Tích Nổi Bật:
- Thu thập & phân tích tin tức về quân sự, chính trị, kinh tế, xã hội, mật vụ.
- Nắm bắt kế hoạch chiến lược: Báo cáo về "chiến tranh đặc biệt" (cung cấp thông tin cho trận thắng Ấp Bắc 1963), "ấp chiến lược", "bình định nông thôn".
- Phân tích nội bộ địch: theo dõi mâu thuẫn nội bộ, khả năng đảo chính.
- Cung cấp bản đồ hành quân, kinh tế, chính trị, diễn biến chiến sự. Các bản đồ chiến tranh trên báo TIME do ông vẽ.
Những Rủi ro và Cách Ứng phó:
- Luôn chuẩn bị tâm lý bị bắt, mang theo thuốc độc để tự sát, bảo vệ nguồn tin và tổ chức.
- Bảo vệ tài liệu tuyệt đối. Chuyển tài liệu rủi ro: giấu phim trong bánh, nem, đế dép, đồ chơi; báo cáo mực bí mật trên giấy dầu.
Các Nhân Vật Liên Quan:
- Bà Ba: Người nông dân chân phương, không biết chữ, giao liên thầm lặng suốt 15 năm (1961-1975).
- Hai Thương (Nguyễn Văn Thương): Liên lạc viên, mũi trưởng H63. Bị địch bắt, tra tấn, cưa chân 6 lần nhưng trung kiên.
- Tư Cang (Nguyễn Văn Tàu): Cụm trưởng cụm tình báo H63.
TRƯỞNG THÀNH & CUỐI ĐỜI
30/4/1975: Được Bí thư Phạm Hùng công bố thăng hàm Thiếu tướng. Nhận nhiệm vụ Phó Chủ tịch Ủy ban Quân quản TP kiêm Tư lệnh Bộ Tư lệnh TP.
Sau giải phóng: Xin ra khỏi ngành tình báo trực tiếp. Đại tướng Văn Tiến Dũng & ông Mai Chí Thọ đồng ý để ở lại VN, cho rằng ông là vốn quý.
Nghiên cứu & Gặp gỡ: Tiếp tục nghiên cứu (đặc biệt về Mỹ). Gặp gỡ nhà báo, học giả quốc tế.
Học viện Chính trị cấp cao tại Hải Dương (1978): Dự khóa học.
Đời sống sau giải phóng: Sống khiêm tốn, thăm bạn bè bằng xe đạp.
Mất: Ngày 20/9/2006 tại TP. Hồ Chí Minh, hưởng thọ 79 tuổi.
Kỹ Năng Nổi Bật
Tình báo & Phân tích
Thu thập, xử lý, phân tích và báo cáo thông tin chiến lược nhanh chóng và chính xác. Khả năng tư duy phân tích khách quan. Nắm bắt và đánh giá chiến lược của đối phương.
Hoạt động Chìm & Vỏ bọc
Xây dựng và duy trì vỏ bọc nhà báo hoàn hảo ('bình phong'), hoạt động bí mật trong môi trường khắc nghiệt. Ứng phó linh hoạt, giữ bình tĩnh trước mọi tình huống.
Giao tiếp & Quan hệ Công chúng
Xây dựng mạng lưới quan hệ rộng rãi và đáng tin cậy với chính trị gia, quân sự, kinh tế, báo chí quốc tế. Khả năng giao tiếp khéo léo và thuyết phục.
Nghiên cứu & Học tập
Khả năng học hỏi nhanh, tự nghiên cứu sâu sắc. Nắm vững kiến thức đa lĩnh vực (chính trị, quân sự, kinh tế, văn hóa) để phục vụ nhiệm vụ tình báo.
Nghề nghiệp Báo chí
Kỹ năng săn tin, viết bài nhanh và chính xác. Sử dụng báo chí làm công cụ hiệu quả để tiếp cận thông tin và che đậy hoạt động. Được công nhận là ký giả giỏi nghề bậc nhất Sài Gòn.
Khả năng Thích ứng & Bản lĩnh
Sinh tồn và hoạt động hiệu quả trong môi trường nguy hiểm, đầy biến động. Bản lĩnh kiên cường, sẵn sàng đối mặt hiểm nguy, giữ bình tĩnh trước mọi tình huống.
Di Sản, Công Nhận & Tặng Thưởng
Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân
Ghi nhận những chiến công đặc biệt xuất sắc và đóng góp to lớn trong sự nghiệp tình báo, góp phần vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.
Huân chương Độc lập hạng Nhì
Tôn vinh những cống hiến lớn lao cho sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc và xây dựng đất nước Việt Nam.
Huân chương Kháng chiến hạng Nhất
Ghi nhận thành tích và quá trình tham gia cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam.
Huân chương Chiến công hạng Nhất
Tuyên dương những chiến công đặc biệt xuất sắc trong chiến đấu và phục vụ chiến đấu, cung cấp những thông tin tình báo có giá trị chiến lược.
Các Đánh Giá & Ghi Nhận
Điệp viên Hoàn Hảo & Tướng Tình Báo Chiến Lược: Được biết đến rộng rãi và công nhận với các danh hiệu này.
Sự Kính trọng Quốc tế: Được kính trọng, không bị ai ghét, kể cả đối phương. Nhà báo phương Tây khâm phục, yêu mến.
Đánh giá cao về công lao: Công lao cực lớn, tài liệu giá trị chiến lược cao, giúp quân dân ta đối phó. Góp phần quan trọng vào "chiến thắng cuối cùng".
Biểu tượng Quốc gia: Là biểu tượng của sức mạnh tinh thần, sự dũng cảm, khôn ngoan và độ lượng của con người Việt Nam.
Ảnh hưởng Văn hóa & Tác phẩm: Nguồn cảm hứng cho nhiều tác phẩm. Sách "Phạm Xuân Ẩn, tên người như cuộc đời" của Nguyễn Thị Ngọc Hải đoạt giải A An ninh Tổ quốc.
"Thổ Địa" của Sài Gòn: Được gọi với danh hiệu này do kiến thức sâu rộng về thành phố.
Sách viết về Phạm Xuân Ẩn
Đời Sống Cá Nhân & Sở Thích
Sống tại Sài Gòn 60 năm. Nhà số 7 phố Hàn Thuyên, sau là 214A Lý Chính Thắng.
Vợ: bà Thu Nhạn (cưới 1962, biết công việc chồng sau 6 tháng). Gia đình đoàn tụ tháng 3/1976.
Có khiếu hài hước đặc biệt. Khi được hỏi có buồn hay ân hận vì đi làm cách mạng không, ông trả lời có buồn, buồn nhất là lúc cấp trên không cho lấy vợ Mỹ.
Đọc rất nhiều, có kiến thức sâu rộng về lịch sử, chính trị và văn hóa. Quán cà phê Brodard quen thuộc.
Yêu thiên nhiên, động vật. Nuôi chó Becgie (chú chó Cafe từ Nguyễn Cao Kỳ). Chó và xe R4 là hình ảnh quen thuộc.
Thích bắt chim, nuôi cá đá. Có kiến thức về phong tục, tín ngưỡng Việt Nam.
Sống nội tâm nhưng cởi mở, thân thiện. Rất khiêm tốn và giản dị. Không bao giờ nhận mình tài giỏi, chỉ nhận mình may mắn.
Có cuộc sống "ba nền văn hóa" (Việt Nam, Pháp, Mỹ). Có câu nói nổi tiếng: "Tôi sống với sự giả dối nhưng nói toàn sự thật".